Stilstaan en opstappen.

Snel even opstappen.

Stilstaan bij het opstappen is een van de basisvaardigheden waarover je paard zou moeten beschikken. Maar als je zo eens een keertje rondkijkt op een wedstrijd of in eender welke rij accommodatie, zal je wel doorhebben dat niet elk paard evenveel aandacht en training heeft gehad hiervoor. Niets is zo vervelend dan een paard dat wegloopt terwijl je wilt opstappen. Vaak zie je dan ruiters die hun voet in de stijgbeugel zetten en zo snel als kan op hun paard kruipen om toch maar min of meer in balans in het zadel te zitten.

Het is interessant om een keertje te kijken of paarden van andere stilstaan als ze opstappen, en zo niet, kijk dan eens even hoe de ruiter dit oplost. Je kan er misschien wel iets van leren, iets goed of iets minder goed.

Blijven staan

Bon, ik heb graag dat mijn paard stilstaat als ik opstap. Ik hoef geen dansje te zien voordat ik op het opstapje sta, ik heb ook geen zin om mijn opstapje 15x te verzetten en ik wil ook geen hulp van een ander om op te stappen. Als ik mijn voet in de stijgbeugel zet moet mijn paard nog steeds wachten, als ik in het zadel zit moet hij ook nog steeds wachten en als ik aansingel moet hij ook even stilstaan. Niks moeilijk aan, elk paard kan dit, en jij kan het hem leren.

Sommige paarden ervaren ongemak bij het opstappen, of ervaren pijn tijdens het rijden. Het is logisch dat je paard dan denkt "Nee liever niet, ik ga liever mijn benen strekken zonder jou." Vaak zie je dit soort problemen terugkomen bij het opzadelen. Ze zullen al beginnen dansen als ze het zadeldekje zien, of bijten als je aansingelt. Hier is het belangrijk om medische zaken uit te sluiten! Als medische zaken uitgesloten zijn is het de bedoeling dat je jouw paard "desensibiliseert" voor zijn zadel en alle toebehoren. En als dat allemaal vlot verloopt kan je beginnen werken aan dit probleem.

Toen Scamp in revalidatie zat voor zijn rug longeerde ik bijna dagelijks. En van tijd tot tijd oefende we het inparkeren. Omdat ik zeker wou zijn dat hij het opstapje niet zou associëren met pijn. En omdat ik ook gewoon netjes wil kunnen opstappen als ik terug mocht rijden met hem. Na een goede sessie grondwerk ging ik vaak met hem "even rusten" aan het opstapje. Ik vroeg aan hem om netjes in te parkeren en vervolgens kreeg hij rust en als ik op zijn rug ging leunen, kreeg hij ook een lekkere koek.

Als je een paard hebt dat niet graag stilstaat voor dit soort dingen, dan raad ik je aan om een licht opstapje te voorzien. Ik heb een houtblok in de piste liggen, en zoiets neem je niet eventjes mee. Als je paard niet stilstaat is het dus gemakkelijker om een licht trapje te gebruiken.

Herhaling en consistentie

Wat we vaak doen is het volgende: "Je paard staat stil en je zet je trapje naast je paard. je stapt op je trapje en wilt je voet in de stijgbeugel zetten. Je paard gaat een halve meter verder staan. Jij stapt van je trapje af terwijl je paard heerlijk stilstaan (= beloning) en verzet je trapje dichter naar je paard. De cyclus herhaalt zich opnieuw."

Als je iets van paarden en operante conditionering kent, dan weet je dat dit de formule is om jouw paard iets te leren. In dit geval leer je hem aan om gedrag te vertonen dat je liever niet ziet. Je gaat het dus anders moeten aanpakken en dat kan op verschillende manieren.

De manier die ik je cadeau geef, is dat je het goede aangenaam maakt, en het foute wat minder aangenaam. Dat wilt zeggen dat jij je opstapje naast je paard zet, en van zodra hij zich een beetje verder verplaatst, neem jij je (ultra licht) trapje in je ene hand, en verzet je de achterhand van jouw paard enkele passen. De achterhand van je paard verzetten is een goede oefening op zich, maar het is ook wat moeilijker dat een pasje zijwaarts te zetten. Door op het ongewenst gedrag (opzijgaan) in te gaan met extra beweging (achterhand verzetten) is de lol er al snel af. Vervolgens moet je hem belonen voor het juiste gedrag. Als je paard al niet meer stilstaat als je het trapje neerzet, en hij doet dat nu wel. Dan beloon je dat gedrag door hem even met rust te laten. Wordt niet hebberig door er nu snel op te springen, maar neem je tijd en herhaal de stappen. Als dit goed gaat kan je proberen je voet in de stijgbeugel te zetten. Blijft hij niet staan? Dan herhaal je de voorgaande stappen. Blijft hij wel staan, dan haal je de voet uit de stijgbeugel en beloon je hem met rust (of als je een voorstander bent van voedselbeloning, kan je hem wel eens een koek geven)

Dit gaat terug op het proces van herhaling en consistentie. Hoe meer je het doet, hoe beter je paard zal worden. En nadat je paard stilstaat bij het opstapje en bij je voet in de stijgbeugel te steken, kan je verder werken aan gewicht zetten in de stijgbeugel, je been over het zadel te zwaaien, in het zadel te zitten. Als je al deze dingen kunt doen terwijl je paard stil blijft staan, ga dan gewoon zitten als je eenmaal in het zadel zit. Laat je niet verleiden om onmiddellijk weg te stappen. Door je paard te laten rusten en je hem niet te dwingen om te werken, zal hij begrijpen dat stilstaan makkelijker is. Voor de eerste keren dat je volledig in het zadel kunt zitten, is het een goed idee om dit het einde van de "sessie" te maken.

Alles wat de moeite waard is, is nooit gemakkelijk

Het is geen gemakkelijk proces, want na een tijdje kan jij er stiekem terug een gewoonte van gemaakt hebben dat niet stilstaan ook oké is. Denk aan te laat toekomen op wedstrijd, je moet nog verkennen, de losrijring is een eindje stappen en het liefste was je al een kwartier aan het opwarmen. Ook dan zal je erop moeten letten dat jij niet het verkeerde voorbeeld geeft en dingen toelaten "voor deze ene keer". Want zo creëer je fouten in de communicatie die invloed hebben op de relatie met je paard. Ook als anderen jouw paard rijden is het belangrijk om hen hierop te wijzen. Zodoende moet je dit hele proces niet opnieuw doorlopen.

" If you are fond of a horse and wish to do him a real favour, train him well. Teach him good manners, good habits, both in the stable and under saddle. You need never worry about the future of such a horse if for any reason you have to part with him. You assure him of friends wherever he goes. Perhaps the greatest kindness you can do any horse is to educate him well."- Tom Roberts

Denk ook even hieraan. Stel dat jouw paard -om welke reden dan ook- verkocht wordt. Een paard meegeven met goede manieren, zal het jouw paard alleen maar makkelijker maken om zich aan te passen in deze nieuwe omgeving. Paarden die bang zijn van water, die slecht te leiden zijn of die niet stilstaan bij het opstappen krijgen vaak het deksel op de neus. Neem de tijd voor jouw paard deze goede manieren te leren, zodat iemand anders ze nooit met geweld moet leren aan jouw paard.

Daily Challenge.

Dus, een leuke oefening voor vandaag. Stilstaan bij het opstappen, je moet hiervoor niet persé een piste ter beschikking hebben. Je kan het gerust oefenen op de gang, maar als je effectief opstapt, zet dan wel je cap op. Zorg ervoor dat je een licht trapje hebt als je paard de neiging heeft om te gaan lopen bij het opstappen. Dat werkt zeker zo aangenaam. Heb je wel een piste ter beschikking? Dan kan je eerst je paard aan het werk zetten en een rustpauze houden aan het opstapje. Als hij stilstaat, oefen dan al de andere items, staand op het blok, voet in de stijgbeugel, op en neer springen naast je paard.

Het is echt een zege om een paard te hebben dat stilstaat bij het opstappen, zowel nu als later. Veel succes!